جزوه امتحانی:
درس تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران
دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام(ره)
تهیه و تنظیم:
مرتضی دادور آلانق
مقدمه:
از حدود سال 610 میلادي، دین اسلام با دعوت پیامبر اسلام صلى االله علیه و آله در مکـه پـاى بـه عرصـه وجـود نهاد. اساس تاریخى- مفهومى دین اسلام را از این زمان مىتوان به دو مرحله تقسیم کرد: مرحله دعوت و مرحلـه هجرت پیامبر صلى االله علیه و آله به یثرب و تشکیل حکومت اسلامى. پـس از تشـکیل حکومـت اسـلامى، دیـن اسلام وارد دوره گسترش خود شد. همجوارى اسلام با تمدنهاى آن روز، یعنى ایران، روم و مصر، زمینـه ارتبـاط با این حوزههاى تمدنى را فراهم آورد. پیامبر اسلام (ص) با ارسال نامه به سران کشورهاى همسایه، امکان ارتباط مسلمانان با آنها را فراهم ساخت. این وضع پس از پیامبر، در زمان خلفاى راشدین، عهد اموى و عهد عباسى نیـز ادامه پیدا کرد و در اواسط عهد عباسى گستره اسلام در سه قاره آسیا، افریقا و اروپا امتداد یافـت . در ایـن د وره، از نظر گستره جغرافیایى، این دین از شرق تا مرز چین امروزى؛ از غرب تا مراکش کنونى در غرب افریقـا یعنـى منتهىالیه غربى مسکونى آن زمان؛ از شمال تمامى منطقه ماوراءالنهر و جنوب سـیبرى، بخـش وسـیعى از آسـیاى صغیر، تمام ساحل شرقى مدیترانه و کوههاى پیرنه- حدفاصل اسـ پانیا و فرانسـه – و از جنـوب نیـز مجمـع الجزایـر آسیاى جنوب شرقى، جنوب شبه جزیره جفنا در سریلانکا و جنوب صحراى افریقـا را شـامل مـى شـد . بـا انتشـار اسلام در این گستره عظیم که دربرگیرنده اقوام و زبانهاى گوناگون بود، الفت و وحدت در میان مردمـى حـاکم شد که تا پیش از ظهور اسلام محدوده جغرافیایى زندگى آنان صحنه نبردهـا و جـدالهاى بـى حاصـل بـود . دیـن اسلام زمینه تضارب آرا و افکار بین تمدن اسلامى و فرهنگ و تمدنهاى پیشین را فـراهم سـاخت . ایـن پدیـده از اواخر سده دوم هجرى آغاز شد و اوج آن سده ششم بود. از اوائل قرن ششم هجري قمري تمدن اسلامی دچـار رکود شد و علی رغم تلاش براي خیزش مجدد در عرصه تمدنی در پاره اي از مقاطع تاریخی این رکود تا سـده چهارده ادامه یافت. اما بعد از آن، جوامع اسلامی دچار سرخوردگی فرهنگی و جذب در تمدن غربی گشـتند تـا اینکه اندیشمندان مسلمان براي جبران عقب ماندگی و در واکنش به سلطه فرهنگی و تمدنی غـرب وارد صـحنه شده و در احیاء فرهنگ و تمدن اسلامی کوشیدند.
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.