ترنجبین چیست ؟ (خواص ، طبع و عوارض + طریقه مصرف) _ نوشتنی

ترنجبین

گیاهان دارویی و مواد گیاهی در طب سنتی همواره مورد توجه قرار دارند و کاربرد بسیاری داشته اند. یک نوع از این مواد گیاهی، ترنجبین است که از بهترین داروهای گیاهی است. ترنجبین فواید و خواص فراوانی داشته و به این خاطر استفاده از آن در کارخانجات قندگیری جلوگیری شده و فروش دارویی پیدا کرده است. این داروی گیاهی برای پوست و مو بسیار مفید بوده و همچنین خواص فوق العاده ای برای نوزادان دارد که البته مقدار و طرز تهیه آن خیلی مهم است.

این ماده گیاهی می تواند به عنوان منبعی برای درست کردن داروهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد. جالب اینجاست که حتی عسل طبیعی نیز به ان علاقه وافری داشته و از این ماده استقبال می کند. نتیجه خوردن یا نوشیدن ترنجبین توسط زنبور عسل، تولید عسلک ترنجبین است که یکی از بهترین و خاص ترین عسلک های دنیا است.

مورد ترنجبین چیست ؟

ترنجبین به فارسی «ترنجبین»، «ترانگبین» و «ترنگبین» گفته می شود و در حقیقت ترنجبین معرب ترنگبین است که در فارسی معمول می باشد. به فرانسوی Manna of hedysarum و به عربی «ترنجبین» نامند.

ترنجبین ماده ای شیرین است که به صورت شبنم بر روی گیاه حاج، خارشتر و یا خاربز می نشیند. این شیرابه های قندی بر اثر  استفاده برخی حشرات مثل شپشک ها بر روی این گیاه ها ایجاد می شود یا به علت ایجاد شکاف به خارج تراوش می شود. به همین علت است که ترنجبین یکی از خاص ترین مواد گیاهی دنیا محسوب می شود که هنوز بسیاری از ترکیبات آن در دست تحقیق قرار دارد.

ترنجبین چه مواد معدنی و مغذی دارد؟

از آنجایی که این ماده شیرین است، می‌توان دریافت که حاوی مقدار زیادی ترکیبات قندی است. ترکیباتی از جمله ساکاروز، گلوکز، تری‌ساکارید، تانن و فروکتوز را شامل می‌شود. از این رو برای تهیه بسیاری از نوشیدنی‌های شیرین و به ویژه انواع شربت با عرقیات گیاهی می‌توان از این ماده طبیعی بهره‌مند شد.

طبع ترنگبین چیست؟

از آنجایی که مزاج‌های مختلفی وجود دارند، نیاز است تا طبع مواد غذایی مختلف را دانست. در این صورت می‌توان بدن را در حالت متعادل نگه داشت. ترنگبین طبعی گرم و مرطوب دارد که به راحتی می‌توان آنرا در آب قرار داد تا بعد از مدتی حل شده و از خواص درمانی آن بهره‌مند شد.

مهمترین خواص ترنجبین

ترنگبین به عنوان یک ماده ملین و مسهل به کار برده می‌شود. اگر از آن به مقدار متعادل و کم مصرف شود، موجب ملین شدن دستگاه گوارش می‌شود. یعنی در مواردی که اعتدال در مصرف آن نباشد و زیاده روی شود، اسهال را برای فرد به همراه خواهد داشت.

در طب سنتی ایرانی بر مصرف ترنگبین برای درمان بسیاری از بیماری‌ها تاکید شده است. برای از بین بردن نفخ معده و صدای شکم از آن می‌توان بهره‌مند شد. همینطور از جوشانده آن به همراه فلوس برای درمان و از بین بردن عفونت بدن نیز می‌توان استفاده کرد.

ترنگبین بسیار مفید برای درمان برخی از بیماری‌ها، مانند رماتیسم و بواسیر است. اما پیش از بررسی تمام خواص دیگر ابتدا بهتر است نحوه استفاده از آن را برایتان بیان کنیم.

چگونه از ترنگبین استفاده کنیم؟

برای بهره‌مند شدن از ترنگبین می‌توان به شکل مراحل زیر آنرا آماده مصرف کرد:

• 50 گرم از آنرا در یک لیوان آب گرم به مدت بیشتر از 5 ساعت بخیسانید
• پس از خنک شدن حتما آنرا از صافی رد کنید و سپس استفاده کنید
• برخی از انواع آن شامل چوب‌های ریز و یا سنگ هستند که برای رفع آنها حتما باید از صافی آنرا رد کرد

1. بهبود سرفه خشک و گلودرد

به عنوان تسکین دهنده‌ای قوی برای درد سینه و سرفه‌های خشک می‌توان از ترنگبین استفاده کرد. در کنار این موارد از احساس خشکی و عطش که اغلب در طول سرماخوردگی بیشتر احساس می‌شود نیز جلوگیری خواهد کرد.

تحقیقات نشان دهنده این است که تا حدودی به از بین بردن عفونت‌های دوران سرماخوردگی می‌انجامد. در بسیاری موارد ترنگبین می‌تواند به درمان تب و در ادامه آن رفع عطش کمک شایانی برساند.

2. بهبود عملکرد دستگاه گوارش و درمان یبوست

یبوست یکی از مشکلات گوارشی است که بر اثر کم آبی دستگاه گوارش، عدم دریافت فیبر و یا حتی عدم فعالیت بدنی مناسب، مصرف برخی داروها و ابتلا به برخی بیماری‌ها ایجاد می‌شود. راهکارهای درمانی طبیعی موثری وجود دارند که به بهبود این مشکل کمک می‌کنند.

استفاده از مایع لزج و چسبناک بدست آمده پس از خیساندن ترنجبین در آب جوش، برای درمان یبوست بسیار موثر است. این مایع به روان شدن عمل دفع کمک کرده و به تسهیل در انجام اجابت مزاج منجر می‌شود.

3. ترنگبین برای زیبایی پوست

زیبایی ظاهری پوست تاثیر خود را علاوه بر عوامل بیرونی، بیشتر از عوامل درونی که گردش خون یکی از آنها است دریافت می‌کند. ترنجبین می‌تواند به پاکسازی خون کمک کند و موجب تصفیه بهینه آن شود. با تصفیه خون پوست زیبا و شفاف می‌شود.
بهتر است برای این منظور ترنجبین را با مقداری خاکشیر خیسانده و بعد مصرف کرد. از این رو تاثیرات زیر را شاهد خواهید بود:

• از بین رفتن لک‌های پوستی
• درمان کهیر و اگزما
• بهبود التهابات پوستی
• شفافیت و روشنی پوست پس از مصرف دوره یک هفته‌ای حاصل خواهد شد

4. استفاده از ترنجبین برای داشتن موهای سالم و زیبا

ترنگبین ماده‌ای ژله‌ای ایجاد می‌کند که می‌تواند گزینه‌ای عالی برای بهبود سلامت پوست سر و ساقه‌های مو باشد.
از این رو می‌تواند برای درمان مواردی همچون گزینه‌های زیر عملکرد مطلوبی را به همراه داشته باشد:

• درمان شوره سر
• بهبود درمان خارش پوست سر
• اکسیژن رسان بهتر به ریشه موها و تقویت رشد

5. فواید درمانی ترنجبین برای زردی و یبوست نوزادان

به دلایل مختلف اکثر نوزادان پس از متولد شدن به یرقان (زردی) مبتلا می‌شوند. از زمان‌های قدیم تا به امروز در طب سنتی از ترنجبین برای درمان یرقان در نوزادان بهره میبرند. ترنگبین به عنوان یک ملین خوب و در دسترس می‌تواند دستگاه گوارش نوزادان را تخلیه و پاکسازی کند.

علاوه بر آن به از بین رفتن لایه‌های رسوب کرده در دیواره‌های معده و روده نیز بسیار موثر عمل خواهد کرد. در واقع خونابه‌هایی که از دوران جنینی در روده و معده نوزاد باقی مانده است با مصرف متعادل این ماده دفع می‌شود.

برای این کار باید نصف قاشق غذاخوری ترنجبین را در نصف پیمانه آب جوش خیساند. بعد از حل شدن در آب، آنرا از صافی رد کرده و به صورت محلولی رقیق به نوزاد داد. با انجام این روش، خطر ابتلای نوزاد به بسیاری از بیماری‌های عفونی و ویروسی از بین خواهد رفت.

علاوه بر آن سیستم ایمنی بدن نوزاد نیز تقویت می‌شود. البته با ترکیب مقدار خیلی کمی عرق زنجبیل به آن می‌توان موجب افزایش اشتها در نوزاد شد و علاوه بر پاکسازی معده به تغذیه بهتر و رشد آن نیز منجر شد.

احتیاط در مصرف ترنگبین برای نوزادان

به دلیل غیر بهداشتی بودن جمع آوری و نگهداری از گیاه بومی خارشتر ممکن است دانه‌های ترنجبین کاملا پاک و تمیز نباشند. ترنگبین به دلیل اینکه چسبناک است و روی ساقه خارشتر به صورت صمغ ایجاد می‌شود، ممکن است حشرات و آلودگی‌های بسیاری را به خود جذب کند.

از این رو این حشرات به صمغ چسبیده و روی ترشحات صمغی خارشتر مدفون می‌شوند. به همین دلیل بهتر است از نوع مرغوب و مطمئن آن که مورد تایید وزارت بهداشت و سلامت هستند، خریداری شود.

علاوه بر این موضوع، نوزادان از ابتدای تولد تا 6 ماهگی نباید به غیر از شیر مادر از مواد خوراکی، نوشیدنی، داروی گیاهی و هر مورد دیگر خارج از تجویز پزشک متخصص و به صورت خودسرانه تغذیه شوند. بهتر است اگر مشکلی در نوزاد دیده شد، از پزشک متخصص راهکار درمانی را دریافت کرد.

از بهترین فواید ترنجبین می‌توان به بهبود دیابت اشاره کرد. این صمغ به شدت قند موجود در ادرار را کاهش می‌دهد و به مقدار قابل توجهی از عوارض مرض قند می‌کاهد. البته به دلیل داشتن مواد قندی در آن بهتر است کنترل شده و زیر نظر پزشک مصرف شود.

6. خواص ترنجبین برای کبد

ترنجبین خاصیت ملین و پاک کنندگی دارد.
در بسیاری از موارد گفته شده است، برای اینکه بتوانید کم کاری کبد را بهبود دهید، می‌توانید از ترکیب ترنجبین به همراه کمی زیره استفاده کنید.

ترکیب ترنجبین و خاکشیر

یکی از راهکارهایی که به وسیله آن می‌توان خواص ترنگبین را چند برابر کرد، ترکیب آن با خاکشیر است. برای بهره از ترکیب این دو باید مقداری از ترنگبین را با مقداری خاکشیر شسته شده در آب ترکیب کنید.
این شربت به دست آمده را که با اضافه کردن ترنگبین شیرین شده است روزانه به مقدار 2 لیوان می‌توان نوشید تا از خواص زیر بهره‌مند شد.

رفع بوی بد دهان

این ترکیب با اصلاح مزاج، برای رفع بوی بد دهان بسیار مفید عمل می‌کند. البته باید برای رفع بوی بد دهان، راهکارهایی را برای درمان مشکلات دهان و دندان و همینطور درمان مشکلات گوارشی پیش گرفت تا تاثیر این ترکیب را هم دریافت کرد.
بلغم اضافی با این ترکیب از بدن حذف خواهد شد.

ملین عالی

در صورت مصرف با آب گرم می‌توان از آن به عنوان یک ملین عالی استفاده کرد؛ به شرطی که پیش از صبحانه و وعده‌های غذایی مصرف شوند.

رفع عطش

در صورت عطش داشتن، به ویژه در فصل گرم سال، بهترین گزینه این شربت است.
زیرا حالتی ژله‌ای دارد که می‌تواند با حفظ آب در دستگاه گوارش، آب مورد نیاز بدن در طول شبانه روز را تامین کند. اما باید روزانه مصرف 8 الی 12 لیوان آب در روز را فراموش نکرد.

پاکسازی سموم زائد بدن

از این ترکیب برای پاکسازی سموم بدن می‌توان استفاده کرد تا پوست، کبد و میکروب‌های بدن از بین روند.

ترکیب شیرخِشت با ترنجبین

یکی از گزینه‌های دیگری که در صورت ترکیب با ترنگبین خاصیت‌های فوق العاده‌ای را به همراه خواهد داشت شیرخِشت است. با ترکیب این دو ماده طبیعی مفید، فواید زیر حاصل خواهد شد:

• به پاکسازی معده و دستگاه گوارش کمک می‌کند
• به ضد عفونی کردن بدن در مقابل عفونت‌ها منجر می‌شود
• با ترکیب این دو ماده، می‌توان حرارت و تب بدن را کاهش داد
• دفع میکروب‌های بدن به مرور زمان بر اثر مصرف این ترکیب حاصل خواهد شد

مضرات مصرف بیش از حد ترنجبین

تمام مواد خوراکی علاوه بر خواصی که برای سلامتی و تندرستی دارند، می‌توانند مضر نیز باشند. نگه داشتن حد اعتدال در مصرف خوراکی‌ها نکته بسیار مهمی است که باید در نظر گرفته شود. در ادامه هر یک را به صورت مجزا مطرح خواهیم کرد.

هشدار مصرفی برای نوزادان

استفاده از ترنجبین برای نوزادان به همراه آب قند ممکن است خطراتی را برای سلامتی نوزاد به همراه داشته باشد. به همین دلیل نباید بدون کنترل و سرخود از آن برای درمان زردی در نوزاد استفاده شود.

ممنوعیت مصرفی برای برخی از بیماری‌ها

برخی از بیماران نباید از این خوراکی برای جنبه‌های درمانی مختلف استفاده کنند. توصیه می‌شود مبتلایان به موارد زیر از استفاده این خوراکی تا جای ممکن اجتناب کنند یا در مورد استفاده از آن حتما با پزشک خود مشورت کنند:

• بواسیر
• اسهال خونی
• حصبه
• بواسیر
• آبله

مصرف متعادل برای گرم مزاجان

این خوراکی برای افراد گرم مزاج می‌تواند گزینه‌ای مضر باشد. باید در نظر داشته باشید که در صورت مصرف آن برای افراد گرم مزاج، باید مصلح آن هم استفاده شود تا از غلبه گرمی بر بدن و بروز عوارض آن جلوگیری شود.

شربت ترنجبین چیست؟

شربت ترنجبین را می‌توانید به سادگی از فرشگاه‌ها تهیه کنید. این شربت هم یکی از داروهای گیاهی محسوب می‌شود که با صمغ ترنجبین تهیه می‌شود. طبع آن گرم و تر است.
این شربت مواد قندی همچون فروکتوز و ساکاروز را برای بدن به همراه دارد.

مهمترین کاربردی که می‌توان از این شربت کسب کرد، این است که به درمان زردی نوزادان می‌انجامد. حتی گفته می‌شود مصرف 5 روز الی یک هفته از این شربت بهبودی سریع را برای زردی نوزاد ایجاد می‌کند.

همچنین شربت ترنجبین به عنوان یک ملین موثر و بدون عارضه در طب سنتی معرفی می‌شود. تا جایی که از آن برای درمان یبوست در نوزادان و حتی بزرگسالان به کار می‌برند. از این شربت برای درمان یبوست در بارداری و درمان یبوست در سالمندان هم می‌توان نتیجه مطلوبی کسب کرد.

شربت ترنجبین برای درمان مشکلات کیلوی و همینطور رفع سرفه‌های خشک موثر است. فقط کافی است یک قاشق از این شربت را در یک استکان آب حل کرده و بنوشید. اما باید در نظر داشته باشید که افراد گرم مزاج باید آن را با مشورت پزشک طب سنتی استفاده کنند. مصرف نامتعادل و بیش از اندازه این شربت ممکن است سبب اسهال شدید در فرد شود. پس تا می‌توانید از این شربت به اعتدال استفاده کنید.

نکات مهم پایانی

همانطور که از خواص گفته شده برای ترنجبین معلوم است، می‌توان از آن برای درمان عفونت‌ها، از بین بردن میکروب‌های بدن و همینطور یرقان یا زردی نوزاد بهره‌مند شد. ترکیب ترنجبین با زیره به از بین بردن صدای شکم منجر می‌شود.
ترنگبین به عنوان یک ماده خوراکی شیرین با طبع گرمی که دارد، برای درمان برخی بیماری‌های ناشی از خنکی و سردی بدن، تاثیر به‌سزایی دارد. ترنگبین به عنوان یکی از داروهای گیاهی برای درمان انگل و کرم نیز به کار برده می‌شود. با دانستن تمام خواص باید برای حفظ سلامتی در مصرف آن جانب اعتدال را رعایت کرد.